09 Từ Đất đến Vinh Quang

Chương Chín

Từ Đất đến Vinh Quang

Vác thập giá với Chúa Kitô là một phần không thể thiếu được của đời tu đức. Xem ra u ám, nhưng thực ra nó cũng không khác chi lắm tình đời. Nếu bạn yêu ai cách tha thiết thì bạn sẽ sẵn sàng chịu mọi đau khổ, đi mọi nẻo đuờng dù xa xôi đến đâu để chứng minh tình yêu của bạn. Đối với Thiên Chúa cũng vậy. Đức Giêsu nói rằng, «Nếu bạn không sẵn sàng vác thập giá của bạn mà theoTa, thì bạn không xứng với Ta». Thập giá hay hy sinh sẽ luôn là thành phần của đời sống của mình với Đức Giêsu, cũng như đau khổ luôn đi với tình yêu chân thật.

Tuy nhiên hầu hết các đau khổ không phải do việc kết hợp với Thiên Chúa. Thường thì những đau khổ của chúng ta là do chúng ta làm, hoặc là thành phần đương nhiên của cuộc sống. Đau khổ vì mất mát, đau khổ vì bệnh tật, đau khổ vì trầm cảm, đau khổ khi nhu cầu không được thoả mãn, đau khổ vì lo lắng đến những người mình yêu, nhất là con cái và những vấn đề của chúng, những đau khổ này không phải do việc chúng ta dấn thân cho Thiên Chúa, nhưng chỉ là thành phần của đời sống. Điều an ủi là chúng ta có thể đưa chúng vào đời sống với Thiên Chúa và làm cho chúng ta sống mật thiết với Đức Giêsu hơn, bởi vì chúng ta được chia sẻ với Ngài nỗi niềm đau thương và lo lắng, và tìm thấy trong tình bằng hữu với Ngài sự êm ái và hướng dẫn mà chúng ta cần có. Tình bằng hữu của chúng ta với Đức Giêsu có thực thế nào, chúng ta tín nhiệm Ngài ra sao, có giúp đỡ những người chúng ta yêu mến khi họ phải đau khổ không, đó là những chiều kích của đời tu đức của chúng ta. Thiên Chúa rất khéo mang lấy lo âu của chúng ta về những người chúng ta yêu và lo âu về chính chúng ta, chúng sinh ra lợi lộc cho chúng ta và là thành phần trong chương trình huấn luyện cho công việc mà Ngài chuẩn bị sẵn cho tương lai. Không có gì là phí phạm cả. Thiên Chúa sẽ có cách dùng chúng ở một nơi nào đó.

Tôi thường cảm thấy đau khổ cho một người bạn thân của mẹ tôi. Bà tên là Anna. Tôi nghĩ rằng bà sống đau khổ nhất. Lúc còn trẻ bà mang bệnh tê thấp làm bà què quặt, các bác sĩ phải cắt đôi chân bà để giản chúng ra. Ngoài cái đau thương đó, bà còn mang bệnh vẩy nến làm toàn thân bà mang sẹo. Dẫu thế, bà cũng lập gia đình. Cũng trong năm đó hai vợ chồng bà dọn đi nơi khác gần chỗ làm của chồng bà. Sau đó bà Anna sinh con. Không lâu sau chồng bà lại bỏ bà. Bà sống xa nhà và xa bạn bè, không được ai giúp đỡ. Nhưng bà và mẹ của tôi vẫn liên lạc nhau bằng thư tín trong ba mươi lăm năm.

Vào một ngày mùa hạ chúng tôi quyết định đi thăm bà Anna mà mẹ tôi lâu năm không gặp. Chúng tôi tìm được bà đang sống trong một viện dưỡng lão. Chúng tôi đến dãy nhà bà ở và đến phòng bà. Bước vào phòng, chúng tôi mục kích bà nằm liệt giường đau đớn. Toàn thân bà co quắp vì chứng tê thấp ở các khớp xương. Bà Anna nhận ra mẹ tôi và tôi ngay và còn nhớ gọi tên chúng tôi. Mẹ tôi bật khóc. Bà Anna nói, «Magarết, đừng khóc cho tôi. Tôi là người hạnh phúc nhất trên thế gian. Thiên Chúa luôn luôn sống gần gũi tôi. Tôi nghĩ rằng tôi không thể hạnh phúc hơn được nữa». Bà không thể cử động thân xác trong bảy năm liền, và phải lệ thuộc vào nhân viên của viện trong mọi việc. Dẫu thế, bà sống rất hạnh phúc. Trong ngày ấy tôi học hỏi được nhiều về Thiên Chúa, về tu đức, về đau khổ và về nhiều chuyện khác. Phải mất nhiều thời giờ để học được hết bài học trong vài giây phút ấy khi nhìn một đấng thánh quằn quoại trong đau thương trên giường bệnh. Thánh Phaolô đã nói một cách bí ẩn rằng, «Chúng ta phải mang vào thân xác chúng ta những đau khổ không có nơi Đức Giêsu». Tôi không hiểu được hết tại sao những đau khổ của Đức Giêsu lại không đủ. Nhưng ngày ấy tôi đã hiểu được thánh Phaolô muốn nói gì. Có những linh hồn diễm phúc được Thiên Chúa gọi để chia sẻ những đau khổ của Đúc Giêsu và giúp Ngài trong việc cứu vớt những linh hồn đang lạc xa ân sủng của Thiên Chúa. Thập giá là phần của những ai theo Đức Giêsu.

Cũng có những thập giá hàng ngày khi đi đường tu đức. Chối bỏ những điều ưa thích là cần thiết bởi vì chúng ta phải kềm chế những giác quan của chúng ta để cho phù hợp với những việc linh thiêng; đó là hy sinh và là thánh giá nhỏ bé. Điều mà Thiên Chúa đòi hỏi nơi chúng ta trong đời sống thường nhật khi theo Ngài, như dấn thân giúp đỡ những ai thiếu thốn, giúp đỡ tài chánh cho những ai trong tình cảnh khó khăn, hoặc quyết định làm việc thiện và chính đáng khi chúng ta có thể có nhiều lợi lộc khi làm việc bất chính. Đó là những thập giá phải vác khi muốn trung thành với Đức Giêsu. Tiến trình tập tành mà Thiên Chúa muốn chúng ta theo khi Ngài làm cho chúng ta cứng rắn để vững đi trên đường tu đức đôi khi có thể rất đau đớn. Khi đọc hạnh các thánh, hầu như không có một vị nào không phải cực kỳ đau khổ trong đời sống. Đau khổ là thử thách khắc nghiệt mà Thiên Chúa dùng để nung đốt tâm hồn chúng ta, để gạn lọc những gì ti tiện thô lỗ và dần dần hun đúc trong chúng ta một cái gì thần linh. Nếu Thiên Chúa muốn biến cục đất sét hèn hạ này là chúng ta, trở thành một cái gì thần linh, tiến trình đó tất phải gây đau khổ. Tôi đang nghĩ đến một cục than đá và một viên kim cương. Cả hai do chất Cát-bon tạo thành. Một chất thì không đáng giá là bao, còn chất kia thì vô giá, mặc dù cả hai đều được cấu tạo từ cùng một chất. Điểm khác nhau ở chỗ kim cương là một cục than đá đã được đốt ở độ cao và chịu áp suất cao của quả đất cho đến khi hết cặn, lúc đó nó trở thành kim cương, và vô giá. Bạn có thể gọi kim cương là một cục than đá đã chịu đau khổ.

Chúng ta cũng thế. Mục đích của đời sống là trở thành con cái của Thiên Chúa, nghĩa là phát triển đời sống của Ngài trong chúng ta. Trưởng thành trong linh thiêng là tập tành nhân đức một cách dũng cảm. Điều này chỉ có thể được nếu chúng ta có được nhiều dịp để thực tập. Hãy nhẫn nại. Làm sao có thể có được sự nhẫn nại kiêu hùng nếu chúng ta không gặp những thử thách đòi hỏi kiên nhẫn lâu dài. Vớí thời gian, chúng ta sẽ có được lòng kiên nhẫn lớn lao. Tỉ như lòng can đảm. Làm sao có được can đảm nếu chúng ta không ở trong những trường hợp đòi hỏi nhiều dũng cảm. Hoặc tình yêu dũng cảm. Để đạt đến tình trạng bác ái dũng cảm, Thiên Chúa phải đặt để chúng ta trong những hoàn cảnh khó khăn và ban cho chúng ta ân sủng để hoàn thành những gì đòi hỏi tình yêu đặc biệt của Thiên Chúa và của tha nhân. Tuần tự, tình yêu của chúng ta sẽ phát triển tới mức độ mà chúng ta không thể ngờ được. Điều lạ lùng trong tiến trình nên thánh là phần lớn do Thiên Chúa hoạt động trong chúng ta mà chúng ta không hay biết gì.

Tiến trình này gắn liền với đau khổ. Không thể nên thánh mà không phải hy sinh và đau khổ. Đức Giêsu gọi đó là thập giá. Cha tôi thường nói, «Không nên giáo dục con cái bằng tình cảm». Thiên Chúa làm thế đó. Ngài quá hiểu rằng nếu Ngài muốn tạo chúng ta thành một cái gì có giá trị, Ngài sẽ bắt chúng ta cố gắng tập luyện nhiều. Tập luyện tất phải đau đớn, cũng như người lực sĩ tập thể thao vừa mềm dẻo vừa cứng rắn. Tuy nhiên cuối cùng thì chúng ta cũng thấy là đáng làm lắm.

Một trong những tác dụng của sự tập luyện là tư cách của chúng ta sẽ được mềm dẻo hơn. Khi chúng ta bắt đầu sống đời tu đức,chúng ta có khuynh hướng cứng nhắc và chính xác trong mọi việc chúng ta làm. Chúng ta cũng đòi hỏi một cách quá đáng đối với bản thân và tha nhân. Chúng ta không hiểu được tại sao họ không hào hứng về những việc thiêng liêng như chúng ta. Nhưng sau khi trải qua những đêm tối tăm với những kinh nghiệm khiêm tốn, chúng ta lại thay đổi thái độ đối với bản thân và tha nhân. Trong thời gian thử thách và đau khổ đó chúng ta học biết được tính mỏng dòn của bản chất của chúng ta, và biết rằng phải lệ thuộc vào Thiên Chúa để giữ được mức quân bình trong đời tu đức và tránh những cạm bẫy hiểm nghèo. Sau khi kinh nghiệm những yếu đuối của mình, chúng ta sẽ hiểu được những chiến đấu và yếu đuối của tha nhân. Như thế chúng ta sẽ quảng đại và hiểu biết hơn lúc trước và có lòng nhân hậu sâu xa hơn đối với những thống khổ mà tha nhân gặp phải trên con đường đến với Thiên Chúa…

Sau khi trải qua cái giai đoạn cực kỳ khó khăn của lộ trình tu đức, chúng ta sẽ thoải mái với chính bản thân và tha nhân. Chúng ta sẽ thong dong và bộc khởi trong khi giao tiếp và cũng không đòi buộc tha nhân phải thế này hay thế khác như chúng ta nghĩ. Chúng ta sẽ thích giao tiếp và hài hước được trước những nhược điểm và bất toàn của tha nhân và họ cũng cảm thấy thoải mái với chúng ta và thích giao tiếp với chúng ta. Đó là điều chúng ta thấy nơi Đức Giêsu . Ngài cũng thấy thoải mái với mọi người. Ngài tiếp xúc với dân một cách thong dong. Dân chúng cũng luôn luôn cảm thấy thoải mái với Ngài dẫu họ là người tội lỗi. Họ không bao giờ thấy Ngài lên án ai. Họ cảm thấy Ngài biết họ, biết mọi điều về họ và luôn hiểu họ. Không phải là Ngài dung túng tội lỗi, nhưng Ngài hiểu rằng con người trưởng thành theo như ý của Thiên Chúa và khi Thiên Chúa định ban ân sủng. Dân chúng biết thế đó và cảm thấy yên tâm mà đến với Ngài. Giao tiếp với Ngài tất đem lại một sự thay đổi trong đời sống. Nhưng điều này chỉ xảy ra một cách tuần tự và tự nhiên, và khi Thiên Chúa ban ân sủng. Đó là tiến trình tu đức thật sự, chứ không phải vì thần kinh bị kích thích hay là do những nguyên nhân nào khác.

Mặc dù thập giá là chính yếu trong đời tu đức, nhưng nó không ám ảnh cuộc đời của Đức Giêsu và cũng không nên để nó ám ảnh cuộc đời những ai theo Ngài. Niềm vui là tính chính yếu của Đức Giêsu khi Ngài đến với chúng ta. Tiên vàn, Đức Giêsu là một con người hạnh phúc. Ngài rất thong dong, thong dong trước vật chất, không bất chính bám víu vào ai, không để cảm xúc ràng buộc hay loạn thần kinh. Thật là đẹp đẽ khi nhìn Ngài sống dẫu Ngàì có biết những khó khăn đang chờ đợi. Ngài không để mình bị ám ảnh bởi lo âu hay bất hạnh. Ngài dâng hiến những khó khăn cho Cha Ngài như thể đó là những vấn đề của Cha Ngài. Ngài chỉ làm những gì Ngài biết mình phải làm mỗi ngày. Như vậy, Ngài mới có được một sự thong dong tuyệt vời và luôn toả ra một tinh thần an vui.

Sự giao tiếp mật thiết giữa Đức Giêsu với Cha Ngài và Chúa Thánh Linh là một hiện tượng đôc nhất trong tôn giáo. Nó biểu lộ nội tính của Thiên Chúa như là một gia đình với các ngôi vị có biểu trưng khác nhau nhưng lại đồng nhất. Từ đó Đức Giêsu múc được nguồn lực cho bản tính và môi trường nhân loại của Ngài. Đức Giêsu muốn chia xẻ điều này với những ai theo Ngài, giới thiệu họ với Cha Ngài, và khi trưởng thành đủ họ lại được đón nhận Chúa Thánh Linh.

Cộng đồng là điều quan hệ đối với Đức Giêsu. Ngài không hoạt động đơn độc. Ngài đi lại trong cộng đồng, luôn có một nhóm người đi với Ngài qua các làng mạc. Họ gồm thân mẫu của Ngài, những người họ hàng trung kiên, và các môn đệ thuộc nữ giới như Maria Mai Đệ Liên, Xalômê, vợ của đầu bếp vua Hêrốt. Ngài giao tiếp với các tông đồ như một cộng đồng, mỗi người có trách nhiệm của mình. Giuđa làm quản lý, trả các chi phí và cứu trợ người nghèo. Họ dựng lều ngủ ban đêm khi đi truyền đạo.

Có một nhóm gồm bảy mươi hai môn đệ tiên khởi đến các tỉnh nhỏ hay làng mạc trước khi Đức Giêsu đến. Họ được huấn luyện và hoạt động song song với nhóm tông đồ là những người thân cận của Đức Giêsu, để truyền bá Tin Mừng và chữa bệnh. Không phải ai cũng làm được công tác này. Xem đấy, bạn thấy rõ Đức Giêsu thiết lập một cộng đồng có tổ chức, mỗi người có nhiệm vụ riêng biệt và đáp ứng nhu cầu của nhau, lo lắng đến khó khăn và nguyện vọng của các thành viên. Họ sống rất thân thiết với nhau như là một gia đình. Ý tưởng về gia đình là một đặc điểm của Đức Giêsu về tôn giáo. Nó liên kết những ai theo Ngài, khác với tổ chức luật pháp cứng nhắc ràng buộc con người từ lúc sơ sinh cho đến khi họ nằm xuống huyệt. Ý tưởng về tôn giáo như là một gia đình không phải là một tổ chức luật pháp mới, nhưng là một cộng đồng gồm những cá nhân sống tự do làm con cái Thiên Chúa, sống cho chính mình. Các phần tử trong cộng đồng phải chấp nhận lẫn nhau và không bị ám ảnh với ý tưởng phân loại các thành viên theo pháp luật. Mục đích của cộng đồng và gia đình không phải là thống trị cá nhân, nhưng là xây dựng tình đồng đội, tương trợ nhau, xác nhận cố gắng của nhau và hợp tác nhau để loan truyền niềm vui tuyệt vời và sự tự do họ tìm thấy nơi Đức Giêsu. Họ nới rộng tầm tay đem đến an vui, nâng đỡ và chữa bệnh cho những ai cần đến. Họ chóng được tiếng là cộng đồng tình yêu. Một viên chức cao cấp Rôma chú thích,«Xem đấy, những người Kitô yêu thương nhau lắm».

Đức Giêsu không có mấy nghi thức trong việc chia sẻ đời sống nội tâm của Ngài và kết hợp với những ai theo ngài. Chỉ có những nghi thức đơn giản như «Phép Rửa». Nghi thức này có thể làm ở bất cứ dòng nước nào, nếu không có thì chỉ xối nước cũng được. Nghi lễ «Bẻ Bánh», chia sẻ mình và máu của Ngài và là việc rất quí giá đối với những người Kitô sơ khởi, có thể cử hành chung quanh bàn ăn. Nghi lễ «Hoà Giải» có thể thực hiện trên đường đi hay trong đường phố, hoặc bằng tâm tình sám hối khi tụ họp nhau vì đã bất trung với Thiên Chúa, hoặc đã gây nên gương mù làm ô danh cộng đồng. Và trong Nghi thức «Đặt Tay» các tông đồ trao lại cho những người kế vị quyền lực mà các ông đã nhận từ Đức Giêsu.

Lối sống đạo mới mẻ này cũng như linh đạo phát sinh từ đó là một hiện tượng mới mẻ trong lịch sử nhằm liên kết gia đình nhân loại với Đấng Tạo Hoá và một trật cũng cho con người huởng thụ sự tự do được làm con cái của Thiên Chúa và có đời sống trong tâm hồn mình. Lối tổ chức tôn giáo này là để phục vụ, trong đó các người lãnh đạo tôn giáo có nhiệm vụ khuyến khích, chỉ dẫn, dạy dỗ, xác quyết và giúp đỡ các con cái của Thiên Chúa để họ hiểu biết rằng Cha của họ và Chúa Thánh Linh hoạt động trong đời sống họ và trong cộng đồng. Và điều đòi buộc nơi họ là làm con cái trung tín của Thiên Chúa và làm môn đệ của Đức Giêsu.

Mục đích tối hậu của công việc này cũng như nền linh đạo phát xuất từ đó là để chuẩn bị ra trước mặt Thiên Chúa khi đường đời kết thúc. Thiên đàng là vinh dự của đời sống mà Đức Giêsu hứa cho những ai theo Ngài. Nếu Đức Giêsu không dạy điều gì khác nữa, thì nội giáo lý này cũng đủ để thay đổi vận mệnh của nhân loại. Ngài là lãnh tụ tôn giáo độc nhất và đầu tiên tuyên bố rằng có thiên đàng, Ngài biết chắc chắn vì Ngài từ đó đến. «Mắt chưa hề thấy, tai chưa hề nghe, trí khôn nhân loại chưa hề nghĩ đến những điều lạ lùng mà Cha của Ta đã chuẩn bị cho những ai yêu mến Ngài». Và trong một dịp khác Ngài nói, «Ta đi dọn chỗ sẵn cho anh em, và Ta sẽ trở lại đem anh em đi với Ta, để Ta ở đâu thì anh em cũng ở đấy».

Tiến trình tu đức cũng như sự lớn lên trong Thiên Chúa đương nhiên sẽ đưa đến đời sống với Thiên Chúa sau khi chết, một đời sống cho chúng ta nhìn thấy Thiên Chúa và biết Ngài như Ngài biết và yêu mến chúng ta. Chúng ta sẽ được cùng nhau chia sẻ với Đức Giêsu nỗi niềm vui sướng vô biên trước sự hiện diện của Thiên Chúa, chia sẻ tình bằng hữu vô cùng tận của gia đình Thiên Chúa với những người thân yêu mà Thiên Chúa gọi về. 

___________________________________

Chương tám