04 Lạy Chúa, Ngài ở đâu?

Chương bốn

Lạy Chúa, Ngài ở đâu?

Giờ đây Thiên Chúa đã bắt đầu hoạt động trong chúng ta và chúng ta cũng cảm thấy thoải mái với Ngài, thì đừng sợ hãi nhưng hãy hoàn toàn tín cẩn nơi Ngài. Đây là điều khó làm. Các Tông Đồ cũng cảm thấy thế. Mặc dù sống với Đức Giêsu nhiều năm và chứng kiến những việc lạ lùng Ngài làm, nhưng các ông cũng còn do dự và ngờ vực, ngay cả khi Ngài có mặt, như khi Ngài gọi Phêrô lội đến với Ngài lúc biển động. Phêrô vâng lời nhảy xuống biển, nhưng lại hoảng hốt khi nghĩ mình đang làm gì. Chúng ta quen làm chủ lấy mình. Chúng ta được đào tạo sống độc lập, sống tự chủ và gọi đó là «có tinh thần trách nhiệm». Bây giờ không dễ dàng bỏ thái độ ấy đi mà đón nhận Thiên Chúa vào đời sống, đừng nói chi đến việc để Ngài điều khiển đời sống của chúng ta. Nhưng đó là cách thức độc nhất mà chúng ta có thể hoạt động cách hữu hiệu và sống còn. Các phụ huynh cũng thường cảm thấy khó khăn để Thiên Chúa điều khiển con cái mình. Các cụ nghĩ rằng chỉ có thể bảo vệ con cái khi kiểm soát và hướng dẫn từng bước đi của chúng. Khi không kiểm soát được chúng nữa thì các cụ thất vọng. Các cụ sợ rằng đời sống của chúng sẽ bị tàn phá. Tuy nhiên phó thác chúng cho Thiên Chúa là cách thế duy nhất để giúp chúng, chúng có thể ở vào lứa tuổi hai mươi lăm, ba mươi hay lớn hơn nữa. Thiên Chúa có thực. Ngài đang chờ cơ hội để trợ giúp nếu chúng ta mở lòng đón nhận Ngài. Đó không phải là trốn tránh trách nhiệm, không phải là buông tay nhưng là công tâm chấp nhận rằng mình không quản lý được đời sống với bao phiền toái do bản chất yếu đuối của thân phận con người, hoặc do những lực lượng bên ngoài. Đó là lời cầu xin Thượng Đế cứu giúp.

Việc phó thác cho Thiên Chúa có một nền móng thần học vững chắc vì Thiên Chúa không dựng nên chúng ta cách bừa bãi. Ngài dựng nên chúng ta trong yêu thương và lo lắng, Ngài hoạch định nhiều việc lạ lùng cho đời sống chúng ta, không chỉ cho chúng ta nhưng còn cho những người mà chúng ta sẽ tiếp xúc. Ngài quan tâm đến vai trò của chúng ta trong xã hội và ảnh hưởng của chúng ta với tha nhân. Đức Giêsu có lần bảo rằng Cha của Ngài biết chúng ta tường tận, Ngài biết cả sợi tóc trên đầu chúng ta. Thiên Chúa dấn thân vào đời sống của chúng ta không phải để xoi mói hoặc bắt lỗi, nhưng để giúp chúng ta hiểu biết chính bản thân và cảm thấy thoải mái với Ngài và để Ngài hướng dẫn cho. Càng độc lập thì càng khó mà phó thác cho Thiên Chúa. Chúng ta quen phân tách mọi hoàn cảnh và tìm câu giải đáp, vì thế phó thác cho Thiên Chúa và mở lòng đón nhận Ngài bị xem như là thua cuộc và lẫn tránh trách nhiệm. Nhiều người không thể hiểu được. Tuy nhiên, chúng ta cần phải cộng tác với Thiên Chúa vì đó chính là đường lối linh đạo. Không có Thiên Chúa thì chúng ta không thể làm gì được vì Ngài là bí quyết của cuộc sống, nhưng Ngài cũng cần chúng ta để hoàn thành chương trình của Ngài trong công cuộc sáng tạo, một sáng tạo, theo ý Ngài, còn bất toàn và chưa hoàn tất. Phận sự của chúng ta là giúp hoàn mỹ công cuộc sáng tạo. Tuy nhiên Ngài không xâm phạm tự do của chúng ta mà bắt buộc chúng ta hợp tác với Ngài, mặc dầu Ngài cần chúng ta hợp tác để hoàn thành những mục tiêu của Ngài trong vũ trụ.

Hãy nhìn vũ trụ cách tổng quát. Nhiều quốc gia đang đói khát, trong khi một số quốc gia lại dư ăn. Người ta oán ghét Thiên Chúa. «Nếu Thiên Chúa tốt lành, tại sao Ngài dung túng sự dữ và cơ cực?» Đó không phải tại Thiên Chúa. Ngài hoạt động với nhân loại là thụ sinh của Ngài. Ngài hoạt động với và qua trung gian nhân loại. Ngài luôn luôn thi hành phần sự của Ngài. Ngài ban cho chúng ta nhiều hơn là chúng ta cần, để chúng ta chia sẻ với những ai đang túng thiếu. Chính chúng ta cắt đứt giây liên lạc với Ngài và từ chối chia sẻ gánh nặng, vì thế mới có lo buồn và khổ não mọi nơi.

Đời sống cá nhân chúng ta cũng thế. Thiên Chúa muốn tham gia vào, nhưng chúng ta lại muốn độc lập và sợ mất nó nếu để Thiên Chúa bước chân vào. Chúng ta tranh đấu và cực chẳng đã mới bỏ đi tính bướng bỉnh. Nhưng lạ thay, Thiên Chúa lại muốn cho chúng ta hưởng thụ đời sống Ngài ban. Ngài muốn là cộng tác viên của chúng ta chứ không muốn làm cho chúng ta cơ cực, mất hạnh phúc và mất tự do. Ngài muốn cho chúng ta biết làm sao có thể hoàn tất công việc của chúng ta, được an bình và thỏa mãn. Thiên Chúa chỉ muốn thế. Đức Giêsu cũng đã hứa rằng ai chấp nhận Ngài thì Ngài và Cha của Ngài sẽ đến cư ngụ nơi họ.

Tôi nghĩ rằng người ta không biết đó là một đặc ân cao cả và kỳ lạ. Khi nghĩ đến việc Đức Giêsu hứa sẽ thiết lập một liên hệ với chúng ta, làm bạn đồng hành với chúng ta, thì chúng ta không khỏi xúc động và an tâm. Chúng ta sẽ chẳng bao giờ cô đơn.

Phó thác cho Thiên Chúa không có nghĩa là chúng ta không còn suy nghĩ, không mơ tưởng cho tương lai. Thực ra đời sống sẽ không thay đổi. Chúng ta vẫn thức dậy buổi sáng, cầu nguyện, xếp đặt công việc, làm những việc thường làm. Chỉ có khác là chúng ta mở lòng ra cho Thiên Chúa mà đem Ngài vào đời sống của chúng ta. Và khi hoàn cảnh cho thấy Thiên Chúa muốn nói gì với chúng ta, thì chúng ta lắng nghe và dù có bận đến đâu đi nữa, chúng ta cũng theo Ngài hướng dẫn. Điều này sẽ xảy ra thường xuyên hơn khi chúng ta tìm thấy Ngài. Ngài sẽ dàn xếp những hoàn cảnh của đời sống để chúng ta có thể chấp nhận thay đổi. Chẳng hạn Ngài đưa đẩy một người lạ đến bàn thảo với chúng ta về một dự án hay một công việc mà chúng ta không bao giờ nghĩ đến và như thế mở ra cho chúng ta một chân trời mới. Ngài sắp đặt hoàn cảnh mới để thay đổi đường hướng của chúng ta. Cuộc sống sẽ hấp dẫn hơn và chúng ta biết đấy là Thiên Chúa mở cửa và để chúng ta hoạt động với Ngài.

Một trong những vấn đề chúng ta gặp phải trong việc giao tiếp với Thiên Chúa là cảm thấy mình bất xứng. Tại sao Thiên Chúa lại quan tâm đến tôi? Cứ xem những gì tôi đã làm và những nơi tôi đã bước chân đến! Tôi đã vấp ngã và thất bại nhiều lần và đã không để Thiên Chúa chia sẻ đời sống với tôi. Tại sao giờ đây Thiên Chúa lại quan tâm đến tôi?

Đó là vấn đề không thể hiểu được. Nó đã làm cho các thánh nhân bối rối. Chúng ta mang nhiều khuyết điểm khi đến với Thiên Chúa. Chỉ còn cách là cúi đầu khiêm tốn đến với Ngài. Chúng ta đã quá ích kỷ và dành ít thời giờ cho Thiên Chúa trong quá khứ cũng như đã phạm lỗi một cách trầm trọng. Tại sao Thiên Chúa lại phải quan tâm? Nếu chúng ta đối xử với người đời như thế, tất họ sẽ ngoảnh đi nơi khác. Tuy nhiên chúng ta đang tiếp xúc với một đấng có một lối hành xử khác với nhân loại, Ngài không phiền hà gì. Chúng ta đang tiếp xúc với một đấng dựng nên chúng ta trong yêu thương, ngài nhìn đến tội lỗi của chúng ta không như những nhà thần học hay quan án xét xử, nhưng như một người cha, một bà mẹ yêu chiều con cái, xem tội lỗi của chúng ta như những bước chân tập tễnh học sống. Một đứa trẻ tập đi và trượt ngã, và cứ ngã mãi cho đến khi mạnh đủ để bước đi. Có cha mẹ nào phạt con ngã té khi chúng tập đi?

Đó là tình trạng của chúng ta. Thiên Chúa rất thực tế. Dù sao Ngài cũng là đấng tạo dựng nên chúng ta và biết chúng ta sẽ hành xử thế nào. Chúng ta sẽ ngỡ ngàng khi nghĩ đến những gì chúng ta có, nhưng Thiên Chúa hiểu biết cái phức tạp của những nhu cầu và những động lực đang sôi sục trong chúng ta. Ngài biết chúng ta đang quờ quạo bước đi giữa những tham sân si của cõi lòng. Ngài sẽ không thực tế nếu Ngài lánh xa chúng ta là thụ tạo Ngài dựng nên thể ấy. Thực vậy, Ngài không làm như thế. Đức Giêsu suốt đời đã cố gắng thuyết phục dân chúng rằng Cha của Ngài rất hiểu biết nhân loại. Câu chuyện đứa con hoang phí là một thí dụ tuyệt vời về điều đó. Thực ra đó là câu chuyện người cha hoang phí nếu bạn đọc kỹ lại. Có người cha nào đối xử với đứa con vô trách nhiệm như trong cốt chuyện? Ông còn chia gia tài cho nó trước khi ông chết. Thế rồi sau khi người con bỏ nhà ra đi và tiêu phí hết tiền bạc cho thoả mãn và can đảm trở về, thì người cha lại chạy ra đón lấy nó, cưng chiều nó, mở tiệc ăn mừng mà không nhắc gì đến dĩ vãng. Rõ ràng Đức Giêsu muốn nói cho chúng ta hiểu về Cha của Ngài là thế đó, Cha ngài cũng đối xử với chúng ta như vậy, Ngài ban cho chúng ta dư đầy.

Chúng ta là những người con hoang phí, chúng ta tiêu xài hầu hết những gì Thiên Chúa rộng rãi ban, phung phí cho chính mình, rồi gặp khổ đau và cạn túi thì trở về với Thiên Chúa. Nhưng Ngài lại mở lòng đón nhận chúng ta.

Chúng ta lo lắng về những gì mình đã làm và những khổ đau mình đã tạo nên. Chúng ta lo đến những người mình yêu mến và những khổ đau họ đang mang. Thiên Chúa cất những điều ấy đi mà mang lấy vào mình. Ngài bảo đảm sẽ chữa lành những vết thương ấy, sẽ thoa dịu những vết thương do chúng ta tạo nên, cũng như những lo lắng cho những người chúng ta yêu mến. Thiên Chúa làm thế đấy. Thời gian trôi qua, chúng ta sẽ cảm thấy bớt khổ đau, và những người chúng ta yêu mến cũng sẽ khá hơn và an bình hơn. Những lầm lỡ chúng ta làm trong quá khứ giống như những vết chân trên bùn được tuyết đông phủ lấp và rồi trở thành những luống hoa rừng khi xuân đến. Thiên Chúa làm mọi sự ra mới. Với Thiên Chúa hiện tại mới là quan trọng. Ngài chữa lành những vết thương của dĩ vãng để chúng không còn năng lực hủy diệt những gì chúng ta tìm thấy nơi tình yêu của Ngài đối với chúng ta.

Vì sự hiện diện của Thiên Chúa mỗi lúc càng thúc bách và xác tín, chúng ta cần phải kiên trì hơn. Ngài cố làm bạn với chúng ta. Chúng ta hãy xem đó là một đặc ân và là một ân huệ, và trân trọng ôm ấp nó. Hãy giành lấy thời giờ giữa bận rộn mà đến một nơi nào đó để ở với Thiên Chúa. Chúng ta không cần phải đọc kinh to tiếng hoặc phải hầu chuyện với Ngài. Chỉ cần ở với Ngài là đủ rồi. Chính Ngài là người có điều muốn nói với chúng ta, còn chúng ta thì chỉ lắng nghe. Chúng ta không nghe tiếng nói, nhưng là cảm nhận một bảo đảm rằng Ngài ở trong tâm hồn chúng ta. Có khi bạn cảm nhận sự hiện diện của Ngài quá rõ rệt, cảm thấy như thoát ly chính mình và không thể chịu đựng nhiều cảm xúc nữa mà lòng không tan vỡ. Nhưng hãy nhớ rằng đấy không phải là phần thưởng vì sống tốt. Đấy là Thiên Chúa nói rằng Ngài yêu mến bạn và Ngài đang ở cạnh bạn. Rồi một ngày cảm xúc này không còn và bạn nghĩ rằng tại chính bạn làm điều gì sai mà xúc phạm đến Thiên Chúa. Đấy không phải là lý do. Giai đoạn này chỉ là một kinh nghiệm thoáng qua mà Thiên Chúa ban cho bạn để xác tín với bạn rằng chính là Ngài và tình yêu của Ngài là thật và rất hấp dẫn. Nhưng về mặt tu đức nó lại không có giá trị mấy. Khó mà tiến bộ khi bạn có những cảm xúc đó, dù chúng có vẻ là tu đức. Chúng chỉ có giá trị khi giúp chúng ta chú tâm vào Thiên Chúa và để ra nhiều thời giờ ở với Ngài. Bằng cách đó, Ngài có thể tiếp xúc với chúng ta và nói với tâm hồn chúng ta, trong khi từ từ thay đổi thái độ và sự hiểu biết của chúng ta, điều chỉnh lại cái nhìn của chúng ta đối với đời sống và tha nhân, và giúp chúng ta nhìn vạn vật như chính Ngài nhìn. Bạn sẽ trải qua giai đoạn này và trở thành một con người mới, hiền dịu và hiểu biết cũng như nhân hậu hơn. Nhưng đôi khi cũng có người tự cho mình xứng đáng và nghĩ rằng mình được Thiên Chúa yêu thương đặc biệt vì họ tốt lành mà coi thường người khác không được như họ. Điều đó có thể nguy hại không những cho tha nhân mà cho cả chính mình. Nó có thể tạo nên lòng tự mãn mà Đức Giêsu thấy ở những thầy thông giáo và Pharisêu là những người nghĩ rằng mình tốt lành vì sống đúng lề luật.

Nếu chúng ta tránh được hố sâu đó chúng ta sẽ tiến nhanh trên đường tu đức. Đó là động lực liên kết chúng ta với Thiên Chúa và cho chúng ta cảm thấy rằng Ngài luôn hiện diện trong chúng ta và luôn quan tâm đến chúng ta. Nhưng bên cạnh những cảm xúc dịu dàng đó chúng ta vẫn còn yếu đuối, chúng ta không thể đột ngột thành thánh. Chúng ta vẫn còn là chúng ta - những con người yếu đuối, mỏng dòn, có thể làm những điều hổ thẹn. Vì thế, khi có sa ngã thì đừng náo động, đừng thất vọng như thể mất mát tất cả, hoặc nghĩ rằng mình phản bội Thiên Chúa. Những sa ngã đó, dù có là tội, cũng hữu ích. Chúng cảnh giác chúng ta thật sự là ai, và nhắc nhở rằng những gì chúng ta cảm nghĩ về Thiên Chúa là hồng ân Ngài ban chứ không phải vì chúng ta tốt lành. Có sa ngã nữa thì cũng giúp chúng ta khiêm tốn và thấy rằng mình chưa tiến xa lắm. Thực vậy, suốt cả đời sống chúng ta cũng chưa tiến bộ lắm nếu nghĩ đến sự thánh thiện của Thiên Chúa mà chúng ta đang cố bắt chước. Con đường tu đức thật là huyền nhiệm. Đó là một trong những lý do tại sao chúng ta phải phó thác con đường tu đức của mình cho Thiên Chúa. Ngài biết dẫn dắt chúng ta về đâu. Ngài chu đáo êm ái dẫn dắt chúng ta để chúng ta khỏi suy sụp và lạc lối.

___________________________________

Chương ba  <=>  Chương năm